નવી દિલ્હીઃ પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદી બે દિવસીય સિંગાપોરની મુલાકાતે છે. પીએમ મોદીએ સિંગાપોરના પ્રધાનમંત્રી લોરેન્સ વાંગ સાથે વાતચીત કરી. બેઠક દરમિયાન, બંને નેતાઓએ ભારત-સિંગાપોર વ્યૂહાત્મક ભાગીદારીની પ્રગતિની સમીક્ષા કરી અને પરસ્પર હિતના પ્રાદેશિક અને વૈશ્વિક મુદ્દાઓ પર ચર્ચા કરી.
આ પહેલા પ્રધાનમંત્રીનું સિંગાપોરના સંસદ ભવનમાં આગમન સમયે સ્વાગત કરવામાં આવ્યું હતું. પીએમ મોદી બ્રુનેઈની સફળ મુલાકાત પૂર્ણ કર્યા બાદ ગઈકાલે લાયન સિટી સિંગાપોર પહોંચ્યા હતા. સિંગાપોરના પ્રધાનમંત્રીએ નરેન્દ્ર મોદીના સન્માનમાં ખાનગી રાત્રિભોજનનું આયોજન કર્યું હતું. એક સોશિયલ મીડિયા પોસ્ટમાં, પીએમ મોદીએ ઉલ્લેખ કર્યો કે તેમણે પ્રધાનમંત્રી વોંગ સાથે વિવિધ મુદ્દાઓ પર મહત્વપૂર્ણ ચર્ચા કરી. તેમણે કહ્યું કે, ભારત સિંગાપોર સાથે તેના મૈત્રીપૂર્ણ સંબંધોને મહત્ત્વ આપે છે.
સિંગાપોર પહોંચતા જ ત્યાં રહેતા ભારતીય સમુદાય દ્વારા પ્રધાનમંત્રીનું ઉષ્માભર્યું સ્વાગત કરવામાં આવ્યું હતું. સાંજે, સિંગાપોરના પ્રધાનમંત્રીએ પીએમ મોદીના સન્માનમાં ખાનગી રાત્રિભોજનનું આયોજન કર્યું હતું. એક સોશિયલ મીડિયા પોસ્ટમાં, પ્રધાનમંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, તેમણે પીએમ વોંગ સાથે વિવિધ દ્વિપક્ષીય મુદ્દાઓ પર વ્યાપક ચર્ચા કરી હતી. તેમણે કહ્યું કે, ભારત સિંગાપોર સાથે મિત્રતાને ખૂબ મહત્વ આપે છે. હવે બંને નેતાઓ ભારત-સિંગાપોર વ્યૂહાત્મક ભાગીદારીની પ્રગતિની સમીક્ષા કરશે અને પરસ્પર હિતના પ્રાદેશિક અને વૈશ્વિક મુદ્દાઓ પર ચર્ચા કરશે. આ પછી પ્રધાનમંત્રી મોદી સિંગાપોરના રાષ્ટ્રપતિ અને અન્ય મહાનુભાવોને મળશે. તે સેમિકન્ડક્ટર મેન્યુફેક્ચરિંગ યુનિટની પણ મુલાકાત લેશે. પ્રધાનમંત્રી મોદી સિંગાપોરની કંપનીઓના સીઈઓને પણ મળવાના છે. અમારા સંવાદદાતાએ અહેવાલ આપ્યો છે કે પ્રધાનમંત્રીની સિંગાપોરની મુલાકાત ભારતની પૂર્વ નીતિને વધુ મજબૂત બનાવે તેવી શક્યતા છે.
પીએમ મોદી લગભગ છ વર્ષ બાદ ફરી સિંગાપોરની મુલાકાતે છે. ભારત અને સિંગાપોર વચ્ચે મજબૂત સંરક્ષણ સહયોગ રહ્યો છે. તાજેતરના સમયમાં બંને દેશો વચ્ચે વેપાર અને રોકાણમાં સતત વધારો થયો છે. સિંગાપોર ASEAN સંગઠનમાં ભારતનું સૌથી મોટું વેપારી ભાગીદાર છે અને વિદેશી પ્રત્યક્ષ રોકાણનો મુખ્ય સ્ત્રોત પણ છે.
આજની શરૂઆતમાં, ભારત અને બ્રુનેઈ વચ્ચે ઉપગ્રહો અને પ્રક્ષેપણ વાહનો માટે ટેલીમેટ્રી, ટ્રેકિંગ અને ટેલિકોમમાન્ડ સ્ટેશનના સંચાલનમાં સહકાર પર એક એમઓયુ પર હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા હતા. બંને દેશો પરસ્પર હિતના તમામ ક્ષેત્રોમાં દ્વિપક્ષીય સંબંધોને વધુ ગાઢ બનાવવા માટે પણ સંમત થયા હતા. બંદર સેરી બેગવાનમાં પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદી અને બ્રુનેઈના સુલતાન હાજી હસનલ બોલ્કિયા વચ્ચે પ્રતિનિધિમંડળ સ્તરની વાતચીત બાદ આ નિર્ણય લેવામાં આવ્યો હતો. બંને નેતાઓએ સંરક્ષણ, વેપાર અને રોકાણ, ઉર્જા, અવકાશ તકનીક, આરોગ્ય અને ફાર્માસ્યુટિકલ્સ, ક્ષમતા નિર્માણ, સંસ્કૃતિ અને લોકો-થી-લોકોના સંપર્કો જેવા તમામ ક્ષેત્રોમાં દ્વિપક્ષીય સંબંધોની પણ સમીક્ષા કરી હતી. તેઓએ પરસ્પર હિતના પ્રાદેશિક અને વૈશ્વિક મહત્વના મુદ્દાઓ પર વિચારોની આપ-લે કરી.
આ પ્રસંગે બોલતા પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું હતું કે, ભારતની એક્ટ ઈસ્ટ અને ઈન્ડો-પેસિફિક નીતિમાં બ્રુનેઈ એક મહત્વપૂર્ણ સ્થાન ધરાવે છે, જે બંને દેશોના ઉજ્જવળ ભવિષ્યની બાંયધરી છે. પીએમ મોદીએ આનંદ વ્યક્ત કર્યો કે તેમને તેમના ત્રીજા કાર્યકાળની શરૂઆતમાં બ્રુનેઈની મુલાકાત લેવાની અને સુલતાન સાથે ભાવિ સંબંધો અંગે ચર્ચા કરવાની તક મળી. તેમણે કહ્યું કે આ એક સુખદ સંયોગ છે કે આ વર્ષે ભારત-બ્રુનેઈ દ્વિપક્ષીય ભાગીદારીની 40મી વર્ષગાંઠ ઉજવવામાં આવી રહી છે. 1.4 અબજ ભારતીયો વતી, પીએમ મોદીએ સુલતાન અને બ્રુનેઈના લોકોને તેની આઝાદીની 40મી વર્ષગાંઠ પર શુભેચ્છાઓ પાઠવી. તેમણે કહ્યું કે ભારત અને બ્રુનેઈ વચ્ચે સદીઓ જૂના સાંસ્કૃતિક સંબંધો છે અને તેમની મિત્રતાનો આધાર એક મહાન સાંસ્કૃતિક પરંપરા છે. પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું કે બ્રુનેઈના સુલતાનના નેતૃત્વમાં બંને દેશો વચ્ચેના સંબંધો દિવસેને દિવસે મજબૂત થઈ રહ્યા છે. તેમણે કહ્યું કે વર્ષ 2018માં પ્રજાસત્તાક દિવસે મુખ્ય અતિથિ તરીકે બ્રુનેઈના સુલતાનની ભારત મુલાકાતને ભારતીયો આજે પણ ગર્વ સાથે યાદ કરે છે.
બ્રુનેઈના સુલતાન દ્વારા પીએમ મોદીના સન્માનમાં આયોજિત ભોજન સમારંભમાં પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું કે, ભારત અને બ્રુનેઈ તેમની ભાગીદારીને વધુ મજબૂત કરવા તૈયાર છે. તેમણે કહ્યું કે બંને પક્ષો આર્થિક, વૈજ્ઞાનિક અને વ્યૂહાત્મક ક્ષેત્રોમાં સહયોગને મજબૂત કરવા માટે પ્રતિબદ્ધ છે. પીએમ મોદીએ કહ્યું કે સંરક્ષણ ક્ષેત્રમાં સહયોગ વધારવા માટે, ભારત અને બ્રુનેઈએ સંરક્ષણ ઉદ્યોગ તાલીમ અને ક્ષમતા નિર્માણના ક્ષેત્રમાં શક્યતાઓ વિશે સકારાત્મક વિચારો વ્યક્ત કર્યા. બંને દેશો બંદર સેરી બેગવાન અને ચેન્નાઈ વચ્ચે સીધી ફ્લાઈટ શરૂ કરવા માટે પણ સંમત થયા હતા.
પ્રધાનમંત્રીએ ખુશી વ્યક્ત કરી કે ભારતીય સમુદાય બ્રુનેઈની અર્થવ્યવસ્થા અને સમાજમાં સકારાત્મક યોગદાન આપી રહ્યો છે. તેમણે કહ્યું કે ભારતીય દૂતાવાસ ખોલવાથી ભારતીય સમુદાયને કાયમી સુવિધા મળી છે. પ્રધાનમંત્રીએ કહ્યું કે ભારતે હંમેશા આસિયાન ક્ષેત્રમાં શાંતિને પ્રાથમિકતા આપી છે. તેમણે કહ્યું કે, ભારત નેવિગેશનની સ્વતંત્રતા અને યુએન સંમેલનો જેવા આંતરરાષ્ટ્રીય કાયદાઓ હેઠળ મુક્ત એરસ્પેસનું સમર્થન કરે છે. પીએમ મોદીએ કહ્યું કે ભારત ‘વિકાસ’ને સમર્થન આપે છે અને ‘વિસ્તરણવાદ’ને નહીં.