હિન્દુ ધર્મમાં દિવાળીના તહેવારનું વિશેષ મહત્વ છે. રોશનીનો આ તહેવાર દર વર્ષે કારતક મહિનાની અમાવસ્યાના દિવસે ઉજવવામાં આવે છે. સમગ્ર ભારતમાં આ તહેવારનો એક અલગ જ ઉત્સાહ જોવા મળે છે. આ દિવસે સમગ્ર દેશ દીવાઓથી રોશની કરે છે. હિંદુ ધર્મમાં દિવાળીને સુખ અને સમૃદ્ધિનો તહેવાર માનવામાં આવે છે. આ દિવસે ધનની દેવી લક્ષ્મી અને સુખ અને સમૃદ્ધિના દેવતા ભગવાન શ્રી ગણેશની પૂજા કરવામાં આવે છે.એવું માનવામાં આવે છે કે દિવાળીના દિવસે ભગવાન શ્રી રામ લંકાપતિ રાવણને હરાવીને અયોધ્યા પરત ફર્યા હતા. 14 વર્ષનો વનવાસ પૂરો કરીને ભગવાન રામના પરત ફરવાની ઉજવણી માટે અયોધ્યાના લોકોએ સમગ્ર અયોધ્યાને દીવાઓથી શણગારી હતી. ત્યારથી સમગ્ર દેશમાં દિવાળીની ઉજવણી કરવામાં આવે છે. રોશનીનો આ તહેવાર પાંચ દિવસ સુધી ચાલે છે. આવી સ્થિતિમાં, ચાલો જાણીએ કે આ વર્ષે દિવાળી ક્યારે છે અને દીપોત્સવના પાંચ દિવસીય તહેવારની મહત્વપૂર્ણ તારીખો કઈ છે.
દિવાળી 2023 ક્યારે છે?
કારતક મહિનાની અમાવાસ્યાના દિવસે દિવાળી ઉજવવામાં આવે છે. આ વર્ષે કારતક મહિનાની અમાવસ્યા તિથિ 12 નવેમ્બર 2023ના રોજ બપોરે 2:44 વાગ્યાથી શરૂ થઈ રહી છે. તે બીજા દિવસે સોમવાર, 13 નવેમ્બર, 2023 ના રોજ બપોરે 2:56 વાગ્યે સમાપ્ત થશે. હિન્દુ ધર્મમાં પર્વ અને તહેવારો ઉદયા તિથિના આધારે ઉજવવામાં આવે છે, પરંતુ દિવાળીના દિવસે, પ્રદોષ કાળ દરમિયાન રાત્રે લક્ષ્મી પૂજા કરવી શુભ છે, તેથી દિવાળી 12 નવેમ્બર 2023 ના રોજ ઉજવવામાં આવશે.
દિવાળી 2023 પર પૂજા માટેનો શુભ સમય
દિવાળી પૂજાનો શુભ સમય 12 નવેમ્બરે સાંજે 5:40 થી 7:36 સુધીનો છે. જ્યારે લક્ષ્મી પૂજા માટે મહાનિષ્ઠ કાલ મુહૂર્ત રાત્રે 11:39 થી 12:31 સુધી છે. આ શુભ મુહૂર્તમાં લક્ષ્મીની પૂજા કરવાથી જીવનમાં અપાર સુખ અને સમૃદ્ધિ આવે છે.
દિવાળી કેલેન્ડર 2023
ધનતેરસ 10મી નવેમ્બર
નરક ચતુર્દશી (છોટી દિવાળી) 12 નવેમ્બર
દિવાળી 12મી નવેમ્બર
ગોવર્ધન પૂજા 14 નવેમ્બર
ભાઈ દૂજ 15મી નવેમ્બર
દિવાળી પર લક્ષ્મી-ગણેશ પૂજા વિધિ
- દિવાળીના શુભ સમયે લક્ષ્મી-ગણેશની પૂજા વિધિપૂર્વક કરવામાં આવે છે.
- આ દિવસે સૌથી પહેલા કલશ પર તિલક લગાવીને પૂજાની શરૂઆત કરો.
- આ પછી તમારા હાથમાં ફૂલ અને ચોખા લો અને દેવી લક્ષ્મી અને ભગવાન ગણેશનું ધ્યાન કરો.
- ધ્યાન કર્યા પછી ભગવાન ગણેશ અને દેવી લક્ષ્મીની મૂર્તિઓને ફૂલ અને અક્ષત અર્પણ કરો.
- પછી બંને મૂર્તિઓને પાટલા પરથી ઉપાડીને થાળીમાં મૂકો અને દૂધ, દહીં, મધ, તુલસી અને ગંગાજળના મિશ્રણથી સ્નાન કરાવો.
- આ પછી સ્વચ્છ પાણીથી સ્નાન કરો અને પાટલા પર મૂકો.
- સ્નાન કર્યા પછી લક્ષ્મી-ગણેશની મૂર્તિને તિલક લગાવો. લક્ષ્મી અને ભગવાન ગણેશને ગળામાં હાર પહેરાવો.
- આ પછી લક્ષ્મી ગણેશજીની સામે મીઠાઈ, ફળ, પૈસા અને સોનાના આભૂષણો રાખો.
- ત્યારબાદ આખો પરિવાર સાથે મળીને ભગવાન ગણેશ અને દેવી લક્ષ્મીની કથા સાંભળે છે અને પછી દેવી લક્ષ્મીની આરતી કરે છે.