આલ્કોહોલ માનવ મગજને ઘણી રીતે અસર કરે છે. આમાં યાદશક્તિ નબળી પડી જવાનો પણ સમાવેશ થાય છે. ઘણીવાર એવું જોવા મળે છે કે દારૂ પીધા પછી લોકો પાછલી રાતની ઘટનાઓ યાદ રાખી શકતા નથી, આ ઘટનાને બ્લેકઆઉટ કહેવામાં આવે છે.
• મગજ પર આલ્કોહોલની અસર શું છે?
આલ્કોહોલ એ સેન્ટ્રલ નર્વસ સિસ્ટમ ડિપ્રેસન્ટ છે. આનો અર્થ એ છે કે તે મગજની પ્રક્રિયાઓને ધીમું કરે છે. વાસ્તવમાં, મગજમાં લાખો ન્યુરોન્સ છે જે એકબીજા સાથે સિગ્નલની આપલે કરે છે. આલ્કોહોલ આ ચેતાકોષો વચ્ચેના સંચારમાં વિક્ષેપ પાડે છે.
ચેતાપ્રેષકો: મગજના ચેતાકોષો ન્યુરોટ્રાન્સમીટર નામના રસાયણો દ્વારા એકબીજા સાથે વાતચીત કરે છે. આલ્કોહોલ આ ચેતાપ્રેષકોની કાર્ય કરવાની રીતને બદલે છે, જેના કારણે સંદેશાઓ યોગ્ય રીતે પ્રસારિત થતા નથી.
હિપ્પોકેમ્પસ: હિપ્પોકેમ્પસ મગજનો એક ભાગ છે જે નવી યાદો રચવામાં અને જૂની યાદોને સંગ્રહિત કરવામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. આલ્કોહોલ હિપ્પોકેમ્પસને અસર કરીને યાદશક્તિને નબળી પાડે છે.
સેરેબેલમ: સેરેબેલમ એ મગજનો એક ભાગ છે જે સંતુલન અને સંકલનને નિયંત્રિત કરે છે. આલ્કોહોલ સેરેબેલમને પણ અસર કરે છે, જેના કારણે લોકો દારૂ પીધા પછી ઠોકર ખાય છે અને અસંતુલિત અનુભવે છે.
• બ્લેકઆઉટ શું છે?
બ્લેકઆઉટ એવી સ્થિતિ છે જેમાં વ્યક્તિ દારૂ પીધા પછી થોડા કલાકો કે દિવસો સુધી ઘટનાઓ યાદ રાખતી નથી. આ એક પ્રકારનો ટેમ્પરરી મેમરી લોસ છે. બ્લેકઆઉટ સામાન્ય રીતે ત્યારે થાય છે જ્યારે વ્યક્તિ વધુ પડતો દારૂ પીવે છે.