દર વર્ષે 26 ડિસેમ્બરના રોજ દેશમાં વીર બાલ દિવસ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે.વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ આ વર્ષે જાન્યુઆરીમાં શીખોના 10મા ગુરુ ગોવિંદ સિંહના પ્રકાશ પર્વ પર આની જાહેરાત કરી હતી. આની જાહેરાત કરતા પીએમ મોદીએ તેને ગોવિંદ સિંહ જીના ચાર સાહિબજાદોને સાચી શ્રદ્ધાંજલિ ગણાવી હતી.
શ્રી ગુરુ ગોવિંદ સિંહના પુત્રો સાહિબજાદા બાબા જોરાવર સિંહ અને બાબા ફતેહ સિંહની શહાદત પ્રત્યે આદર વ્યક્ત કરવા માટે વીર બાળ દિવસની ઉજવણી શરૂ કરવામાં આવી છે.
ગુરુ ગોવિંદ સિંહ અને મુઘલ સેના વચ્ચે ચાલી રહેલા યુદ્ધના મહિનાઓ વીતી ગયા પછી આ સંઘર્ષ આનંદપુર સાહિબ કિલ્લાથી શરૂ થયો હતો.ગુરુજી કોઈપણ કિંમતે હાર સ્વીકારવા તૈયાર ન હતા.ઔરંગઝેબ પણ તેની હિંમત અને હોસલો જોઈને દંગ રહી ગયા.જ્યારે ઔરંગઝેબ તેમને સીધા યુદ્ધમાં હરાવી શક્યો ન હતા, ત્યારે તેણે તેમને હરાવવાની વ્યૂહરચના અપનાવી.તેણે શ્રી ગુરુ ગોવિંદ સિંહને પત્ર મોકલ્યો.તે પત્રમાં લખ્યું હતું કે, હું કુરાન પર કસમ ખાઉં છું, જો તમે આનંદપુરનો કિલ્લો ખાલી કરી દો તો હું તમને અહીંથી જવા દઈશ.
ગુરુજીને આશંકા હતી કે ઔરંગઝેબ છેતરાઈ શકે છે, પરંતુ તેમણે કિલ્લો છોડવાનું યોગ્ય માન્યું. જે પછી આશંકા હતી તે જ થયું.મુઘલ સૈન્યએ તેમના પર અને તેમની સેના પર હુમલો કર્યો. સારસા નદીના કિનારે લાંબા સમય સુધી યુદ્ધ ચાલ્યું અને ગુરુજી સંપૂર્ણપણે વિખેરાઈ ગયા.
ગુરુગોવિંદ સિંહના નાના સાહિબજાદે જોરાવર સિંહ અને સાહિબજાદે ફતેહ સિંહ તેમની દાદી ગુજરી દેવી માટે રવાના થયા.બડે સાહિબજાદે તેમના પિતા શ્રી ગુરુ ગોવિંદ સિંહ સાથે સારસા નદી પાર કરીને ચમકૌર સાહિબ ગઢી પહોંચ્યા.
જંગલ પાર કર્યા પછી, નાના સાહિબજાદે તેની દાદી સાથે ગુફામાં રોકાયા.જ્યારે લંગરના સેવક ગંગુ બ્રાહ્મણને આ વિશે માહિતી મળી તો તે બધાને પોતાના ઘરે લઈ આવ્યો.ગંગુને પૈસાનો લોભ થયો અને તેણે દગો કર્યો.વિશ્વાસઘાત પછી, કોટવાલે નાના સાહિબજાદો અને માતાને કેદ કર્યા.આ દરમિયાન માતાએ સાહિબજાદોને ગુરુ નાનક દેવ અને ગુરુ તેગ બહાદુરની બહાદુરીની વાતો સંભળાવી.
બીજા દિવસે બધાને સરહંદના વીસ પોલીસ સ્ટેશનમાં લઈ જવામાં આવ્યા.આ દરમિયાન મોટી સંખ્યામાં લોકો સાહિબજાદોને બહાદુર પિતાના પુત્રો કહીને તેમની સાથે આગળ વધી રહ્યા હતા.સિરહંદમાં તેમને એવી ઠંડી જગ્યાએ રાખવામાં આવ્યા હતા,જ્યાં કોઈ પણ હાર માની લે, પરંતુ તેમણે હાર ન માની.
બીજા દિવસે તેને વઝીર ખાનના દરબારમાં લાવવામાં આવ્યો અને તેણે બંને સાહિબજાદોને ઇસ્લામ સ્વીકારવા કહ્યું.તેણે કહ્યું, જો તમે મુસ્લિમ ધર્મ સ્વીકારો છો તો તમારી ઇચ્છા પૂરી થશે. આ સાંભળીને સાહિબજાદેએ કહ્યું કે, અમે અમારા પોતાના ધર્મને સૌથી વધુ પ્રેમ કરીએ છીએ.
આ સાંભળીને કાઝીએ તેને બળવાખોરનો પુત્ર ગણાવીને દિવાલમાં જીવતા ચણી નાખવાનો ફતવો બહાર પાડ્યો.બીજા દિવસે ફરીથી તેને ધર્મ બદલવાની અને સજામાંથી મુક્ત થવાની લાલચ આપવામાં આવી, પરંતુ તે પોતાની વાત પર અડગ રહ્યો.પરિણામે, જલ્લાદોએ તેને દિવાલની વચ્ચે ઉભા કરી દીધા અને દિવાલ બનાવવાનું શરૂ કર્યું.
થોડી વાર પછી બંને સાહિબજાદે બેહોશ થઈ ગયા, પછી જલ્લાદએ બૂમ પાડી કે હવે તો ખતમ થઈ જાવ.પરિણામે બેહોશ થઈ ગયેલા બંને સાહિબજાદો શહીદ થઈ ગયા.