શહેરોના સુંદરીકરણમાં સતત વધારો, ડમ્પીંગ સાઈટો દૂર અનેક સુવિધાઓ ઉભી કરાઈ

શહેરી લેન્ડસ્કેપને બદલવા અને સુંદર બનાવવાના કામને વેગ આપવા માટે, કચરાના ઢગલા અને ખુલ્લી ડમ્પીંગ સાઈટને ઝડપથી દૂર કરવામાં આવી રહ્યા છે. સ્વચ્છ ભારત મિશન અર્બન 2.0 હેઠળ, એ વાતનો અહેસાસ થયો કે શહેરી વિસ્તારોમાં કચરાના ઢગલા દૂર કરવા એ સમયની જરૂરિયાત છે જેથી પર્યાવરણનું રક્ષણ થઈ શકે અને આરોગ્યના જોખમોને પણ ઘટાડી શકાય. ઘણા રાજ્યો શહેરી વિસ્તારોમાં આ કચરાના ઢગને દૂર કરવા અને તેમની સાઇટ્સને સુંદર બનાવવા માટે સર્જનાત્મક પગલાં લઈ રહ્યા છે, જે આખરે ટકાઉ વિકાસ, તંદુરસ્ત અને હરિયાળા ભવિષ્ય તરફ દોરી જશે. આનાથી સંસાધનોના ટકાઉ ઉપયોગને ટેકો આપતી વખતે કચરો ઘટાડવા, રિસાયક્લિંગ અને પુનઃઉપયોગ માટે નવા રસ્તાઓ સર્જાયા છે. ભોપાલની ગાર્બેજ સાઇટનું પરિવર્તન અનુકરણીય છે, જે શહેરી સ્થળોના પરિવર્તનનું પણ પ્રેરણાદાયી ઉદાહરણ છે. પીએમ નરેન્દ્ર મોદીએ ભોપાલ અને દિલ્હી વચ્ચે મુસાફરી કરતી વંદે ભારત એક્સપ્રેસને લીલી ઝંડી બતાવી હતી, જે ભોપાલમાં ગ્રીન ઝોનમાં રૂપાંતરિત કચરાના સ્થળ પરથી પસાર થાય છે. 37 એકર જમીન સંપાદન કર્યા બાદ આ સ્થળનું બ્યુટીફિકેશન કરવામાં આવ્યું હતું.

નવી મુંબઈ: શહેરી જગ્યાઓને ઉપયોગી બનાવાઈ

નવી મુંબઈ મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન (NMMC) એ પુલ/ફ્લાયઓવર હેઠળના વિસ્તારને સામુદાયિક મનોરંજન સુવિધાના સ્થળોમાં રૂપાંતરિત કરવાની મહત્વાકાંક્ષી યોજના શરૂ કરવા માટે એક નવીન અભિગમ અપનાવ્યો છે. તેનું ઉદાહરણ મુંબઈમાં સાનપાડા ફ્લાયઓવરની નીચે બનેલા સાર્વજનિક સ્પોર્ટ્સ કોમ્પ્લેક્સમાં જોઈ શકાય છે. આ સ્પોર્ટ્સ કોમ્પ્લેક્સ બ્રિજની ઉંચાઈ અનુસાર બનાવવામાં આવ્યું છે, જ્યાં બાસ્કેટબોલ કોર્ટ, બેડમિન્ટન કોર્ટ, બોક્સ ક્રિકેટ ઝોન અને સ્કેટિંગ રિંક વગેરે બનાવવામાં આવ્યા છે, જે તમામ વાઇબ્રન્ટ રંગોથી રંગાયેલા છે, જે આકર્ષક અને મનોહર દૃશ્ય બનાવે છે. બાંધવામાં આવ્યું છે. ખેલાડીઓની સલામતી સુનિશ્ચિત કરવા માટે સંકુલમાં સલામતી જાળી લગાવવામાં આવી હતી.

સનપાડા ફ્લાયઓવર પ્રોજેક્ટની સફળતાએ નવી મુંબઈને ભવિષ્યમાં આવા ઘણા વધુ પ્રોજેક્ટ્સનું આયોજન અને અમલીકરણ કરવા પ્રોત્સાહિત કર્યું છે. ઘણસોલી-તલાવલે બ્રિજને ગયા વર્ષે નવા પેઇન્ટિંગ્સ અને નવી લાઇટિંગ સાથે નવીનતા આપવામાં આવી છે. આ વર્ષે આ વિસ્તારને ઔદ્યોગિક કામદારો માટે ગાર્ડન અને બેસવાની જગ્યામાં પરિવર્તિત કરવામાં આવશે. સાનપાડા બ્રિજના બીજા વિભાગમાં યોગ કેન્દ્ર શરૂ કરવામાં આવશે અને સ્પોર્ટ્સ કોમ્પ્લેક્સ સાથેના સીવુડ્સ બ્રિજ માટે બ્યુટીફિકેશન ડ્રાઇવ હાથ ધરવામાં આવશે.

એક સમયે ઉપેક્ષિત સ્થાનો હવે નાગરિકો માટે સામાજિક ક્રિયાપ્રતિક્રિયા તેમજ તંદુરસ્ત જીવનશૈલીને પ્રોત્સાહન આપતી પ્રવૃત્તિઓનું કેન્દ્ર બની ગયા છે. તેઓએ માત્ર ઉપેક્ષિત વિસ્તારોમાં નવી ઉર્જા પ્રદાન કરી નથી, પરંતુ નાગરિકોના સ્વાસ્થ્ય અને સુખાકારીમાં પણ સુધારો કર્યો છે.

કચરાના ઢગલાને ખતમ કરવા માટે સુરતની રચનાત્મક પહેલ

સુરતમાં કચરાના ઢગલાનું જાહેર બેઠક વિસ્તારમાં રૂપાંતર એ શહેરની નોંધપાત્ર સિદ્ધિ છે. કચરાના ઢગલાનો અંત લાવવાના પ્રયાસરૂપે, સુરત મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન (SMC) એ આવા કેટલાય કચરા પોઈન્ટને બેઠક વિસ્તારમાં રૂપાંતરિત કર્યા છે. આ પહેલ હેઠળ સુરતે સૌપ્રથમ કચરાના ઢગલાઓને ઓળખ્યા અને પછી બેન્ચ, લાઇટ અને ડસ્ટબિન લગાવીને તેને બેસવાની જગ્યામાં રૂપાંતરિત કર્યા. તેણે હરિયાળું વાતાવરણ બનાવવા અને જૈવવિવિધતાને પ્રોત્સાહન આપવા માટે વૃક્ષો અને ઝાડીઓનું વાવેતર પણ કર્યું છે. ‘સંજય નગર સર્કલ’ આવા નવનિર્માણનાં થોડાં ઉદાહરણોમાંનું એક છે, જ્યાં એસએમસી દ્વારા ડમ્પિંગ ગ્રાઉન્ડને સુંદર બેઠક વિસ્તારમાં ફેરવવામાં આવ્યું છે. કોર્પોરેશન 100% કચરો એકત્ર કરવાની ખાતરી કરવા માટે આસપાસના વિસ્તારોમાંથી કચરો એકત્ર કરવા માટે ડોર ટુ ડોર કવરેજની ખાતરી કરે છે.

પટનાની સ્વચ્છતા યાત્રા: વેસ્ટ પોઇન્ટથી ગ્રીન ઝોન સુધી

પટના લાંબા સમયથી કચરાના ઢગલાઓની વધતી સંખ્યાથી પરેશાન હતું. આ કચરાના ડમ્પને હરિયાળા વિસ્તારોમાં રૂપાંતરિત કરવા અને ટકાઉ પર્યાવરણને પ્રોત્સાહન આપવા માટે, પટના મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશને એક વિશાળ લેન્ડફિલ કન્વર્ઝન ડ્રાઈવ શરૂ કરી, જેમાં શહેરે કુલ 630 લેન્ડફિલ સાફ કરી અને સુંદર રીતે બનાવવામાં આવી. કચરાના ઢગલા સાફ કરવા માટેની વિશાળ ઝુંબેશ શહેરમાં મુખ્ય વિકાસ કાર્ય તરીકે ઉભરી આવી હતી.

આ પરિવર્તન અભિયાન પીએમસીના અધિકારક્ષેત્ર હેઠળના 19 વિસ્તારો અને 19 વોર્ડને આવરી લેતા 4 તબક્કામાં હાથ ધરવામાં આવ્યું હતું. પીએમસીના અધિકારીઓએ જાગૃતિ પ્રવૃતિઓ હાથ ધરી હતી જેમાં તેઓએ વોર્ડમાં સંગીતનાં સાધનો વગાડીને રેલીઓ યોજી હતી અને નાગરિકોને તેમના શહેરને સ્વચ્છ રાખવા વિનંતી કરી હતી. સૂચિબદ્ધ કચરાના ડમ્પની વ્યાપક સફાઈ કરવામાં આવી હતી અને કોર્પોરેશને રહેવાસીઓને શહેરને સ્વચ્છ રાખવા અને કચરો લેનારાઓને નિકાલજોગ કપ, બોટલ, રેપર અને રસોડાના કચરામાંથી બનાવેલા માળા પહેરવા જણાવ્યું હતું.

કચરાના નિકાલની જગ્યાઓ બદલાઈ

પટના મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશને કચરાના ઢગલાઓમાં રૂપાંતરિત કરીને આવી સાઇટ્સને ગ્રીન એરિયામાં રૂપાંતરિત કરવાની ઝુંબેશ શરૂ કરી હતી. સાફ કરાયેલી જગ્યાઓને વૃક્ષો વાવીને, પેઇન્ટિંગ કરીને અને રબરની ટ્યુબ, ટાયર, ટીન અને અન્ય પ્લાસ્ટિકની સામગ્રીમાંથી બનાવેલી બેન્ચો સ્થાપિત કરીને સુંદર બનાવવામાં આવી હતી. કેટલાક ડસ્ટબીન પણ સેલ્ફી સ્પોટમાં ફેરવાઈ ગયા હતા. PMC આ રૂપાંતરિત લેન્ડફિલ્સ પર નવા વર્ષ, દહીં ચુરા અને મકરસંક્રાંતિ પર પતંગ ઉત્સવના પ્રસંગે લિટ્ટી ચોખા કાર્યક્રમ સહિત વિવિધ તહેવારો અને કાર્યક્રમોનું પણ આયોજન કરે છે.

કચરાના ડમ્પને સુંદર શહેરી વિસ્તારમાં ફેરવવું એ એક ઉત્તમ ઉદાહરણ છે કે કેવી રીતે નવીન વિચારો અને સામુદાયિક જોડાણ શહેરોને પર્યાવરણીય અને સામાજિક મુદ્દાઓને ઉકેલવામાં મદદ કરી શકે છે.